Ingekorven vleermuis
De ingekorven vleermuis is zeer zeldzaam. Daarom mag Herentals trots zijn op haar populatie, en werken we rond het herstel en beheer van de omgeving.
De ingekorven vleermuis
De ingekorven vleermuis is zeer zeldzaam. Daarom mag Herentals trots zijn op haar populatie: 2/3 van de totale Vlaamse populatie van deze zeldzame soort verblijft er al 10-tallen zomers op de zolder van een privéwoning. Bovendien is ook de wijde omgeving belangrijk voor hun voortbestaan.
Deze uitzonderlijke aanwezigheid wordt binnen dit project aangegrepen om samen met de lokale landbouwers, de stad Herentals en gemeente Olen acties rond agrobiodiversiteit op te starten, met de nadruk op herstel en beheer van groen-blauwe elementen.
De privéwoning met zo'n enorme populatie is dus een unicum. De betrokken eigenaars engageren zich dan ook om deze hotspot nog lang te vrijwaren, wat van groot belang is voor de gehele Vlaamse populatie.
Bovendien is ook de wijde omgeving belangrijk voor hun voortbestaan. Na hun overwintering in de Antwerpse fortengordel vliegen ze telkens de laatste kilometers richting hun kraamplek, en dat boven het omliggende landbouwlandschap. Dit landschap wordt trouwens de ganse zomer gebruikt voor hun dagelijkse jachtactiviteiten. Deze vleermuis brengt ook een bezoek aan de stallen, waar ze een graag geziene gast zijn: de ingekorven vleermuis smult van de lastige stalvliegen. En minder stalvliegen geeft koeien minder stress, wat dan weer zorgt voor meer en betere melk. En je spaart zo ook insecticiden uit!
Onderzoek
Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt onderzocht in opdracht van Provincie Antwerpen hoe migrerende en jagende ingekorven vleermuizen (Myotis emarginatus) het landschap gebruiken. Het onderzoek bracht in kaart hoe bomen, houtkanten en duisternis sterk bepalend waren voor de vliegroutes.
Zoals elders in Vlaanderen zijn er echter ook in Herentals en omstreken de voorbije eeuw vele landschapselementen op het platteland verdwenen doordat landbouwbedrijven onder druk staan om te intensiveren, met negatieve gevolgen voor de lokale natuurwaarden. De aanwezigheid van de kraamkolonie ingekorven vleermuizen in Herentals geeft echter alle ingrediënten om een sterk en positief project uit te tekenen rond agrobiodiversiteit.
Het project
De uitzonderlijke aanwezigheid van de grootste Vlaamse kolonie van de zeer zeldzame ingekorven vleermuis wordt binnen dit project aangegrepen om samen met de lokale landbouwers, de stad Herentals en gemeente Olen acties rond agrobiodiversiteit op te starten, met de nadruk op herstel en beheer van groen-blauwe elementen.
Dankzij de expertise van Vleermuizenwerkgroep Natuurpunt en Agentschap voor Natuur en Bos zullen we in staat zijn om prioritaire terreinacties te identificeren en daar aan de slag te gaan. We mikken daarbij op zowel openbare wegbermen als perceelsgrenzen op landbouwgebied.
Samen met de Vlaamse Landmaatschappij, Agrobeheercentrum Eco² en de grondeigenaars bekijken we hoe we extra groene verbindingen kunnen integreren in het landschap en de bedrijfsvoering. Doorheen het project zal de vleermuizenwerkgroep gerichte monitoringacties opzetten zodat we kunnen meten in welke mate de vleermuizen gebruik maken van de nieuwe of versterkte verbindingen.
Acties
- Ontwikkeling van een landschapsvisie die rekening houdt met o.a. de noden van de vleermuizen, inpasbaarheid van landbouwpraktijken, erfgoed, recreatiepaden, andere lokale biodiversiteit etc.
- Uitwisseling en vergroten van kennis over het gebruik van het landbouwgebied door de ingekorven vleermuis
- Landbouwers, stad Herentals, gemeente Olen en andere grondeigenaars zowel financieel als inhoudelijk steunen van bij het realiseren van nieuwe aanplantingen en herstel van belangrijke groene structuren
- Structurele verankering van het landschapsbeheer (bv. door oprichting van een agrobeheergroep, valorisatie van de beheerresten van landschapselementen, etc.)
- Binnen dit project zal er breed gecommuniceerd om iedereen te laten kennismaken met de ingekorven vleermuis, de gedane inspanningen door landbouwers en hoe de ingekorven vleermuis daar gebruik van maakt.
© Rollin Verlinde
© Vilda
Contactpersoon
Joke Maes – Projectcoördinator agrarisch natuur- en landschapsbeheer
