Koninklijke Kempen: van Geel Ten Aard tot Mol Postel
Rijke grond met een rijk koninklijk verleden
Het project
Een multidiscplinair onderzoeks- en ontsluitingsproject over de geschiedenis, het landschap en de gemeenschap van de koninklijke domeinen in de Kempen.
De kroon in de Kempen: een streepje geschiedenis
Toen de bestuurders van ons land midden 19de eeuw beslisten dat de Kempense heidegronden omgezet moesten worden in bos- en landbouwgronden, sprong niemand minder dan Koning Leopold I op de ontginningskar. Hij kocht grote stukken grond op ‘den Aard’, het heidegebied op de grens Geel-Retie-Dessel-Mol, langs het Kempische Vaart. De Koning der Belgen investeerde in het gebied, werkte nauw samen met andere rijke investeerders, verbleef geregeld in de Kempen en bouwde een modern landbouwbedrijf uit waar veel mensen uit de streek werkten.
Ook zijn zoon Filips, Graaf van Vlaanderen, stapte mee in het ontginningsverhaal en was vooral actief in Postel en Retie waar het gebied ‘De Graaf’ nog steeds verwijst naar zijn aanwezigheid. In de jaren 1950 werden de koninklijke gronden systematisch verkocht.
Een groot deel werd in het kader van de reconversie van de landbouw uitgebouwd tot het ‘Kempisch Domein’, met modelboerderijen voor melkveehouderij. Vandaag is dit Koninklijk stukje Kempen nog steeds landbouwgebied, met de karakteristieke witte boerderijen uit de jaren 1950 en een trotse landbouwgemeenschap.
Een ander deel van het gebied aan den Aard werd gebruikt voor de uitbouw van ‘den Atoom’ met modernistische woonwijk. Een andere en duidelijke verwijzing naar de koninklijke aanwezigheid in de Kempen is het provinciaal domein ‘Prinsenpark.’ Recent werden de gronden van de ‘Koninklijke Schenking’ in Postel aan de VLM verkocht. Overal vind je in het landschap sporen van de Kroon in de Kempen.
Waarom?
Samen met Stuifzand en verschillende partners én met de steun van LEADER startten we dit project rond het voormalige Koninklijk Domein van de Kempen.
Dit domein bestaat uit twee grote delen: het gebied Ten Aard (o.a. Prinsenpark, Sas6 en Sas7, Landbouwgebied Kempisch Domein) en Retie/Postel (o.a. De Graaf, Ronde Put).
We duiken de geschiedenis van dit gebied in dat onlosmakelijk verbonden is met de ontginningen door het Belgische Koningshuis dat vanaf de 19de eeuw grote stukken (heide)grond opkocht. In de jaren 1950 werden deze koninklijke gronden vervolgens weer verkocht en herbestemd. Vanuit de geschiedenis kijken we naar vandaag en ook naar de toekomst door de opbouw van een landschapsvisie voor De Graaf in Retie en het Kempisch domein in Geel. Daarnaast worden ook toeristisch producten uitgewerkt over deze thematiek.
Wist je dat....
- ... we een wandeling van bijna 17 km doorheen het koninklijke gebied uitstippelden?
- ... deze wandelroute genomineerd werd voor Wandeling van het Jaar?
- ... we ook een boek schreven over de geschiedenis van het domein? Er zijn nog steeds exemplaren beschikbaar!
- ... collega Els voor het mooie kaartmateriaal zorgde?
- ... medeauteur Danny te gast was bij Voorproevers op Radio 1? Danny vertelt je graag meer over het boek en het koninklijke verleden van de Kempen. De podcastaflevering beluister je hier.
- We met dit project de Provinciale Erfgoedprijs wonnen!
